Met enige regelmaat zie ik patiënten die de rugleuning niet kunnen vinden. Ze zitten vaak hoog in hun energie, hebben een overvolle agenda en een dito leven. Eigenlijk hebben ze helemaal geen tijd voor ‘gedoe’, zoals ze hun gezondheidsprobleem of – klachten vaak ervaren. Ze willen er zo snel mogelijk vanaf, zodat ze door kunnen met hun leven. Velen van hen zijn van mening dat ze goed voor hun lichaam zorgen; ze sporten, eten gezond, en gebruiken supplementen, allerlei smeersels en hulpmiddelen. Niet zelden vinden ze het ook oneerlijk dat dit nu juist hen overkomt, en voelt het als een straf.
Juist voor deze mensen heb ik vaak geen pilletje of quick fix. Ofwel omdat hun klachten in reguliere termen ‘lichamelijk onverklaard’ of ‘functioneel’ zijn, ofwel omdat ze een aandoening hebben die niet (snel) te herstellen is. Ze worden door hun lichaam letterlijk tot stilstand gedwongen, en dat accepteren ze niet zomaar.
In onze maatschappij leven velen de illusie van een maakbaar leven en zien hun lichaam als een apparaat wat moet functioneren. En als het hapert, dan sleutelen we totdat het weer doet wat we willen. Alsof het een fiets is, die ons brein van A naar B brengt.
Wat velen zich vaak niet realiseren, is dat hun lichaam verbonden is met hun hoofd en dat het meer nodig heeft dan voeding en beweging. In de laatste decennia hebben we als maatschappij, en ook binnen de gezondheidszorg, een enorme technologische ontwikkeling doorgemaakt. De mogelijkheden nemen alsmaar toe, wat ons idee van maakbaarheid voedt. We hebben veel gewonnen, maar ook wat verloren: de verbinding tussen lichaam en geest, en nog een stapje dieper, de verbinding met onze ziel. We zijn lichaam en geest als aparte entiteiten gaan zien. Voor de meeste patiënten is het een belediging als je suggereert dat hun psychische gesteldheid invloed heeft op hun lichaam of hun klachten (“ik ben toch niet gek?”). Het is vaak pas ‘echt’ als het lichamelijk is, en zwak als het psychisch is.
Hoewel wij als maatschappij het besef van die de verbinding kwijtgeraakt zijn, is die verbinding natuurlijk vrolijk blijven bestaan. Langzaam zijn we die weer aan het herontdekken. De brain-gut-axis (darm-brein-verbinding) is inmiddels wetenschappelijk aangetoond en wordt door de reguliere geneeskunde erkent. En zo zijn er nog talloze verbindingen tussen lichaam en geest. Dit is het principe van mind-body medicine. Mind body medicine richt zich op het begrijpen hoe de interacties tussen lichaam, geest, emoties en gedrag werken en hoe je dit kunt gebruiken om je gezondheid te bevorderen.
Wat we ook verleerd zijn, is loslaten. We slepen alle narigheid die we hebben meegemaakt met ons mee omdat we zelden de ruimte en tijd nemen om dit fatsoenlijk te verwerken. We slokken alles op en houden het vast; niet alleen in ons brein als herinneringen, maar ook in ons lichaam als blokkades met opgekropte energie. Ons systeem kan veel hebben, we kunnen veel ellende vasthouden voordat ons lichaam begint te protesteren.
Zo komen ze bij mij terecht. Ik ben nooit de eerste die ze bezoeken, er zijn vaak al minimaal twee collega’s mij voorgegaan. Het thema hoop komt vaak voorbij: van wanhoop tot laatste hoop. De verwachtingen liggen hoog. Dikwijls zie ik woede, onmacht en verdriet voorbijkomen: DOE dan iets! Terwijl de persoon die op dat moment het meeste herstel kan bewerkstelligen, geregeld degene is die die woorden uitspreekt.
Uiteraard zal ik ze helpen met alles wat ik in mijn gereedschapskist heb. Maar ze zullen nooit volledig herstellen als ze niet ook aan zichzelf gaan werken, of beter gezegd: aan de verbinding met zichzelf. Daarmee help ik ze door een spiegel te zijn en ze uit te nodigen zichzelf aan te kijken. Als ze daartoe bereid zijn, vraag ik ze: als jouw lichaam nu tegen jou zou praten, wat wil het dan tegen je zeggen? Bij sommigen valt het kwartje, anderen zijn hier nog niet aan toe of kunnen die confrontatie niet aan.
De grootste uitdaging in mijn werk vind ik het creëren van bewustzijn. Bewustzijn over de verbindingen die bestaan in ons lichaam, en tussen lichaam en geest. Niet voor niets heb ik gekozen voor de endocrinologie, het vak vol onzichtbare verbindingen: hormonen.
De endocrinologie leent zich uitermate goed om te werken met mind-body medicine. Door mensen te leren hun lichaam en geest te begrijpen en hun eigen zenuwstelsel te reguleren, kun je veel (milde) verstoringen in hormonale processen herstellen en ondersteunen in het geval van heftigere verstoringen. Mind-body bewustzijn helpt mijn patiënten weer in balans te komen, en dikwijls leidt dat ertoe dat ze daarna de rugleuning weer kunnen vinden.
